همان‌طور که می‌دانید، بزرگ‌ترین مزیت ارزهای دیجیتال غیر‌متمرکز بودن آن‌هاست. غیرمتمرکز بودن باعث می‌شود تا هیچ نهاد مرکزی مانند بانک‌های مرکزی، در تایید تراکنش‌ها مشارکت نداشته باشند. حالا این سوال مطرح می‌شود تایید تراکنش در ارزهای دیجیتال چگونه انجام می‌شود و فرایند نقل و انتقال دارایی در این ارزهای به چه صورتی است. در این مقاله از دپارتمان مالی درفک فرایند تایید تراکنش‌ها در رمز‌ارزها را به صورت کاملا کاربردی و به صورت جامع بررسی می‌کنیم.

چارچوب و مراحل انجام تراکنش در یک بلاک چین

فناوری بلاک‌چین امکان مدیریت امن یک دفتر کل توزیع شده را فراهم می‌کند. تراکنش‌ها در این بستر انجام شده،‌ تایید می‌شوند و سپس بر روی یک شبکه‌ی توزیع شده ذخیره می‌شوند. ماهیت توزیع‌شده این شبکه به این معنا است که هیچ‌کس امکان نظارت و کنترل آن را نخواهد داشت. بلاک‌چین‌ها ممکن است در حالت‌ها و مدل‌های مختلفی مثل عمومی، منبع‌باز، خصوصی و… باشند. با این حال، سازوکار عملکرد و تایید تراکنش‌ها در اکثر آن‌ها به یک شکل است.

به‌منظور درک بیشتر فرآیند تایید تراکنش‌‌ها در بلاک‌چین و موضوعات پیرامون آن‌ها، لازم است نگاهی به مراحل تایید تراکنش در بلاک‌چین داشته باشیم.

۱. انجام تراکنش

در اولین مرحله و برای شروع یک تراکنش، دو نفر باید اطلاعاتی را با یکدیگر مبادله کنند. این اطلاعات می‌تواند پول،‌ قرارداد، درخواست، سوابق پزشکی، جزئیات مشتری یا هرچیز دیگری باشد که آن را بتوان در یک فرم دیجیتال توصیف کرد.

به عنوان مثال، این اطلاعات می‌تواند مربوط به انتقال مقدار مشخصی رمز‌ارز از یک کیف‌پول به کیف‌پول دیجیتالی دیگری باشد. تراکنش‌ها عموماً شامل اطلاعات مختلفی مانند حجم اطلاعات مبادله شده، کلید عمومی (آدرس) فرستنده و گیرنده و کد شناسایی اختصاصی آن دارایی دیجیتال هستند.

۲. تایید تراکنش

در این مرحله، بسته به ویژگی‌ها و پارامترهای شبکه، تراکنش یا بلافاصله و به صورت خودکار تایید می‌شود، یا در صف انتظار برای تایید تراکنش قرار می‌گیرد. اگر نیاز به تایید تراکنش باشد،‌ سایر نودها (node) تعیین می‌کنند که آیا این تراکنش قوانین و مقررات شبکه را رعایت می‌کند یا خیر. منظور از نودها، کامپیوترها یا سرورهایی هستند که در شبکه حضور داشته و مشارکت می‌کنند.

در همان مثال مربوط به انتقال رمز‌ارزها، نودها بررسی می‌کنند که آیا حساب شما اعتبار و دارایی کافی برای انجام این تراکنش را دارد یا خیر. آن‌ها همچنین باید توجه داشته باشند که شما پیش‌تر، این دارایی را جایی خرج نکرده باشید. این مرحله با استفاده از اصول رمزنگاری و الگوریتم‌های پیچیده ریاضی انجام می‌شود تا از یکپارچه بودن معامله و تراکنش اطمینان حاصل شود.

۳. ساختار بلاک‌چین

برای درک بهتر فرایند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها در یک بلاک‌چین، لازم است اطلاعاتی از ساختار بلاک‌چین داشته باشیم. بلاک‌چین از مجموعه‌ای از بلاک‌ها تشکیل شده است. هر بلاک توسط یک هَش (hash) شناخته می‌شود. هش یک عدد ۲۵۶ بیتی است که توسط الگوریتم مورد تایید شبکه ساخته می‌شود. هر بلاک شامل یک سربرگ، یک ارجاع به هش بلاک قبلی و مجموعه‌ای از تراکنش‌ها می‌شود. این مجموعه‌ از هش‌های به هم مرتبط،‌ یک زنجیره مستقل و امن را شکل می‌دهند.

در انتهای فرایند، بلاک‌ها به زنجیره اضافه می‌شوند و اطلاعات دیگر به هیچ‌عنوان قابل دستکاری، ویرایش و حذف نخواهند بود. این ساختار خاص بلاک‌چین باعث می‌شود که صحت و اعتبار اطلاعات تضمین شود.

۴. اعتبارسنجی

در بخش قبل در مورد اضافه شدن بلاک‌ها به زنجیره بلاک‌چین صحبت شد. برای انجام این کار لازم است تا هر بلاک اعتبارسنجی شود. برای انجام این کار از مکانیسم‌های اجماع استفاده می‌شود. متداول‌ترین و مورد قبول‌ترین روش برای اعتبارسنجی بلاک‌چین‌های منبع‌باز، استفاده از مکانیسم گواه اثبات کار (PoW) است. بر اساس این روش، به منظور تایید اعتبار هر بلاک، باید معمای ریاضی که در سربرگ آن بلوک وجود دارد حل شده و هش آن مشخص شود. البته لازم به توضیح است که مکانیسم گواه اثبات کار تنها روش اجماع و اعتبارسنجی در بلاک‌چین‌ها نیست و برخی شبکه‌ها ممکن است از روش‌های دیگری استفاده کنند.

استفاده از روش‌های اعتبارسنجی باعث می‌شود از انجام هرگونه عمل خراب‌کارانه و جعلی در بلاک‌چین جلوگیری شود.

۵. استخراج بلاک‌چین

در بخش قبل در مورد لزوم حل کردن مسئله ریاضی استخراج شده از سربرگ هر بلوک صحبت شد. ماینرها سعی می‌کنند تا با استفاده از توان پردازشی خود،‌ راه‌حل این مسئله را پیدا کنند. البته به این فرآیند مکانیسم گواه اثبات کار گفته می‌شود، چراکه امکان تحریف راه‌حل‌ها و گول زدن سیستم با راهکارهای جعلی وجود ندارد. بنابراین، باید اثبات کرد که سطح مناسبی از توان عملیاتی برای حل این مسئله به کار گرفته شده است.

ولی ماینینگ یا همان استخراج چه نقش و فایده‌ای دارد؟‌ به فرایند اعتبارسنجی و تایید کردن تراکنش‌ها و اضافه کردن آن‌ها، به اصطلاح استخراج می‌گوییم. ماینرها یا همان استخراج‌کنندگان، ممکن است افراد یا سازمان‌هایی باشند که توان پردازشی خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند تا با استفاده از آن بتوان مسائل ریاضی موجود در هر بلاک را حل کرد، هش مورد نظر را به دست آورد و سپس آن را به بلاک‌چین اضافه کرد.

شاید این سوال برای شما ایجاد شود که چرا به این فرآیند استخراج می‌‌گوییم؟ در واقع، به ازای این کمکی که ماینرها به شبکه می‌کنند، شبکه مقداری پاداش برای آن‌ها در نظر می‌گیرد. به خاطر کسب این پاداش است که به انجام این کار به اصطلاح استخراج گفته می‌شود.

۶. مکانیسم دفاعی

در بخش قبل گفتیم که ماینرها سعی می‌کنند بلاک‌ها را در بلاک‌چین ثبت کنند. ولی اگر یک ماینر خراب‌کار تصمیم بگیرد بلاک جایگزین یا جعلی را در بلاک‌چین ثبت کند چطور؟ در چنین حالتی،‌ عملکرد هَش (Hash) آن بلاک و سایر بلاک‌های بعدی تغییر می‌کند. تنها یک بلاک معیوب کافی است تا تمام بلاک‌های بعدی هم دچار مشکل شوند. در چنین حالت، سایر نود (node)ها تغییرات را شناسایی کرده و آن بلاک را از بلاک‌چین حذف می‌کنند.

انجام این کار از خراب‌ شدن بلاک‌چین جلوگیری می‌کند. بنابراین،‌ وجود چنین مکانیسم دفاعی باعث می‌شود احتمال ایجاد مشکل، تداخل یا هرگونه دست‌کاری در بلاک‌چین تقریباً به صفر برسد.  از سوی دیگر، بعد از تایید شدن هر بلاک و اضافه شدن آن به زنجیره،‌ به هیچ عنوان نمی‌توان آن را ویرایش یا دستکاری کرد. این موضوع را نیز باید نوعی مکانیزم دفاعی بلاک‌چین در نظر بگیریم.

۷. زنجیره بلاک‌چین

حال در آخرین مرحله هستیم. زمانی که یک بلاک تایید و اعتبارسنجی شد، استخراج‌کننده‌هایی که آن مسئله ریاضی را حل کرده بودند، پاداش خود را دریافت می‌کنند. بلاک سپس در سراسر شبکه توزیع شده و برای همیشه بخشی از سوابق بلاک‌چین خواهد شد. سپس ماینرها سراغ بلاک‌ بعدی در شبکه می‌روند و این ۷ مرحله برای همیشه ادامه خواهند داشت.

سرعت پردازش تراکنش در بلاک چین به چه مواردی بستگی دارد؟

سرعت پردازش تراکنش‌ها در یک بلاک‌چین جزو اصلی‌ترین ویژگی‌های آن است و نقش زیادی در کارایی و مقیاس‌پذیری آن شبکه ایفا می‌کند. هر عاملی که در هر کدام از ۷ مرحله قبل تاثیرگذار باشد، می‌تواند سرعت تراکنش یک بلاک‌چین را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به‌صورت‌کلی، حداقل ۶ عامل را می‌توان در سرعت پردازش تراکنش‌ها در بلاک‌چین تاثیرگذار دانست:

۱. ظرفیت شبکه: اینکه شبکه چند تراکنش‌ را می‌تواند به صورت همزمان پردازش کند.

۲. اندازه بلاک: هرچه اندازه بلاک‌ها بیشتر باشد، تراکنش‌های بیشتری در آن جای گرفته و سرعت پردازش نیز بالاتر می‌رود. با این حال، باید یادمان باشد که این کار نیازمند توان پردازشی بیشتری خواهد بود.

۳. مکانیزم اجماع: مکانیسم اجماع به کار گرفته شده در هر بلاک‌چین تاثیر بسیار زیادی در سرعت پردازش تراکنش‌ها دارد. به عنوان مثال، مکانیسم گواه اثبات کار (PoW) که در بلاک‌‌چین بیت‌کوین به کار گرفته شده، سرعت کمتری از مکانیسم گواه اثبات سهام (PoS) به‌کارگرفته‌شده در بلاک‌چین اتریوم دارد.

۴. تاخیر شبکه: منظور از تاخیر، زمان مورد نیاز برای حرکت اطلاعات از یک گره (نود – node) به گره دیگر است. این عامل هم می‌تواند در سرعت یک بلاک‌چین تاثیرگذار باشد.

۵. بار شبکه: منظور از بار شبکه، تعداد تراکنش‌هایی است که در آن واحد، بلاک‌چین مشغول پردازش آن‌ها است. هرچه تعداد آن‌ها بیشتر بوده و ظرفیت شبکه تکمیل‌تر باشد، سرعت پردازش تراکنش‌ها کمتر خواهد شد.

۶. راهکارهای مقیاس‌پذیری: برخی بلاک‌چین‌ها از راهکارهای مختلفی برای افزایش مقیاس‌پذیری خود استفاده کرده‌اند. این راهکارها تا حد بسیار زیادی باعث افزایش سرعت تراکنش خواهد شد. با این حال، هنوز در اولین مرحله توسعه و استفاده از این راهکارها هستیم و به همین خاطر است که هنوز خیلی از بلاک‌چین‌ها از مشکل مقیاس‌پذیری رنج می‌برند.

همان‌طور که خودتان هم احتمالاً متوجه شده باشید، زمان تایید هر بلاک در بلاک‌چین ممکن است تا مقداری متغیر باشد و به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. با این حال،‌ بیایید نگاهی به سرعت تایید بلاک‌ها در میان ۱۰ مورد از معروف‌ترین بلاک‌چین‌های حاضر داشته باشیم:

• بیت‌کوین (BTC): حدود ۱۰ دقیقه
• اتریوم (ETH): حدود ۱۵-۲۰ ثانیه
• ریپل (XRP): حدود ۴ ثانیه
• لایک‌کوین (LTC)‌حدود ۲.۵ دقیقه
• شبکه EOS: حدود ۵۰۰ میلی‌ثانیه
• استلار (XLM): حدود ۵ ثانیه
• تتر (USDT): تقریباً بلافاصله و آنی
• کاردانو (ADA): حدود ۲۰ ثانیه
• چین‌لینک (Link): حدود ۱۵ ثانیه
• پولکادات (DOT): حدود ۶ ثانیه

مجدداً لازم به توضیح است که موارد فوق، نشان‌دهنده زمان تایید یک بلاک در هر کدام از بلاک‌چین‌ها هستند و نباید آن‌ها را با مدت زمان مورد نیاز برای تایید هر تراکنش اشتباه گرفت. به عنوان مثال، ریپل هر ۴ ثانیه یک بلاک را تایید می‌کند، ولی در هر ثانیه می‌تواند ۱۵۰۰ تراکنش را پردازش کند، چراکه هر بلاک می‌تواند حاوی تعداد زیادی تراکنش باشد.

در انتها، یادتان باشد زمان‌های فوق را باید حداقل زمان برای پردازش تراکنش خودتان در نظر بگیرید. در صورت شلوغ بودن و تراکم بالا در شبکه، تایید و ثبت شدن تراکنش شما ممکن است حتی خیلی بیشتر زمان‌ بگیرد. این امر به خصوص در مورد شبکه‌هایی صدق می‌کند که تراکنش‌های زیادی داشته و مقیاس‌پذیری ضعیفی دارند.

چطور تراکنش‌های یک بلاک‌چین را رهگیری کنیم؟

در بخش‌های قبل در مورد روند انجام تراکنش و ثبت‌شدن آن در بلاک‌چین صحبت شد. همچنین، بیان کردیم که عوامل مختلفی می‌توانند در سرعت پردازش تراکنش تاثیرگذار باشند. علاوه بر این، متوجه شدیم که ثبت و نهایی شدن یک تراکنش گاهی اوقات ممکن است خیلی بیشتر زمان بگیرد. به عنوان مثال، نهایی شدن یک تراکنش در بلاک‌چین بیت‌کوین گاهی اوقات ممکن است بیش از یک روز هم زمان بگیرد. البته این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد. به هرحال، در چنین شرایطی حتماً می‌خواهید تراکنش خودتان را پیگیری کرده و وضعیت فعلی آن را متوجه شوید.

همان‌طور که می‌دانیم، بلاک‌چین‌ها نوعی دفتر‌کل توزیع‌شده هستند که اطلاعات تمام تراکنش‌ها را به صورت امن، شفاف و دائمی نگهداری می‌کنند. بنابراین، با دسترسی به بلاک‌چین مورد نظر، به راحتی می‌توانید به تمامی تراکنش‌ها دسترسی داشته باشید. این موضوع شامل تراکنش خودتان هم می‌شود و به راحتی می‌توانید آن را پیگیری کنید.

بسته به هر رمز‌ارزی، شما باید بلاک‌چین مربوط را بررسی و پیگیری کنید. برای مثال، اگر مقداری ETH (اتریوم) را برای یکی از دوستان خودتان ارسال کرده باشید،‌ برای رهگیری تراکنش اتریوم باید به بلاک‌چین اتریوم مراجعه کنید یا مثلاً برای رهگیری بیت‌کوین باید به بلاک‌چین بیت‌کوین مراجعه کنید.

برای پیگیری و رهگیری تراکنش‌های خود، بسته به بلاک‌چین مورد نظر،‌ می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:

رهگیری تراکنش بیت‌کوین

رهگیری تراکنش اتریوم

رهگیری تراکنش لایت‌کوین

رهگیری تراکنش بیت‌کوین کش

رهگیری تراکنش ریپل XRP

CoinTracking

Binance Block Explorer

Coin market cap

نکات مهم جهت رهگیری تراکنش‌ رمز‌ارزها

• اطلاعات تراکنش‌ها در بلاک‌چین‌های عمومی ذخیره می‌شود. بنابراین، هرکسی می‌تواند به آن‌ها دسترسی داشته باشد.
• هر تراکنش شامل اطلاعات تراکنش، حجم و تعداد رمز‌ارزهای انتقال داده شده، آدرس فرستنده، آدرس گیرنده و مهر زمانی می‌شود.
• هر تراکنش یک ID یا TXID دارد که شامل هش تمام داده‌های تراکنش می‌شود.
• برای پیگیری تراکنش‌ها و وضعیت آن‌ها می‌توان از یک نود کامل، کیف‌پول ارز دیجیتال یا blockchain explorer استفاده کرد.

چرا تراکنش در حالت انتظار (Pending) باقی می‌ماند؟

اگر اهل فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال باشید، شاید شما هم به این مشکل برخورد کرده باشید که بعد از گذشت چند ساعت یا حتی چند روز پس از ثبت تراکنش، مبلغ مورد نظر هم‌چنان به حساب مورد نظر واریز نمی‌شود. زمانی که وضعیت تراکنش را مجدداً بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید که تراکنش در حالت Pending یا در صف انتظار باقی مانده است.

دلیل Pending ماندن تراکنش چیست؟ آیا باید نگران شوید؟ خیر، جای نگرانی خاصی نیست. اگر مراحل انجام یک تراکنش که در ابتدای مقاله توضیح داده بودیم را به خوبی متوجه شده باشید، احتمالاً خودتان هم بتوانید برخی از دلایل را حدس بزنیم. با این حال، بیایید دلایل در صف ماندن و انجام نشدن تراکنش‌های بلاک‌چین را مجدداً بررسی کنیم:

۱. تراکم شبکه:

زمانی که تراکنش‌های زیادی در شبکه ثبت شده باشد، شبکه با ازدحام و تراکم بالایی از تراکنش‌ها روبرو می‌شود که باعث کند شدن و زمان‌گیر شدن انجام تراکنش‌ها می‌گردد. 

۲. کارمزد ناکافی:

با افزایش ازدحام شبکه، کارمزدها هم بالاتر می‌روند. هرچه کارمزد بیشتری پرداخت کنید، تراکنش شما در اولویت بیشتری قرار می‌گیرد. بنابراین، اگر کارمزد کمی را برای تراکنش خودتان تنظیم کرده باشید، تراکنش‌ شما یا خیلی دیر انجام شده یا اصلاً انجام نمی‌شود.

۳. مشکلات کیف پول:

دلیل در صف و Pending ماندن تراکنش شاید مربوط به کیف‌پول ارز دیجیتال فرستنده یا گیرنده باشد. این موضوع شاید به‌خاطر یک مشکل فنی موقت باشد،‌ شاید هم برخی تنظیمات کیف‌پول اشتباه باشد.

۴. تعمیرات بلاک‌چین:

شبکه‌های بلاک‌چین هم گاهی اوقات در دست تعمیر و به‌روزرسانی قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی هم تراکنش‌ها در صف تایید و Pending باقی می‌مانند.

۵. خطا در قرارداد هوشمند:

اگر تراکنش شما شامل قرارداد هوشمند باشد، ممکن است خطایی در کدهای این قرارداد هوشمند باعث انجام نشدن تراکنش شده باشد.

۶. مشکلات مقیاس‌پذیری:

این مشکل را باید در راستای مشکل شماره یک بدانیم. با افزایش کاربران و تراکنش‌های شبکه، برخی مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری ممکن است ایجاد شده و انجام نشدن تراکنش‌ها و سرعت پایین آن‌ها را به همراه داشته باشد.

۷. تاییدیه‌های امنیتی:

این مورد چندان متداول نیست، ولی برخی از بلاک‌چین‌ها رویه‌هایی را برای جلوگیری از پولشویی و احراز هویت مشتری به کار می‌گیرند. در چنین شرایطی، دلیل Pending ماندن تراکنش شما شاید به‌خاطر بررسی و تایید تراکنش باشد. هرچند، این مورد اصلاً متداول نیست.

راه حل تایید شدن تراکنش‌های در انتظار تایید (Pending) چیست؟

در بخش قبل در مورد دلایل مختلف تایید نشدن یک تراکنش صحبت کردیم. حال، اگر چنین مشکلی برای شما ایجاد شد، چه راه‌هایی پیش روی شما قرار دارد؟

۱. صبر کنید:

علت تاخیر در تایید تراکنش شاید به خاطر تراکم و ازدحام بالای شبکه باشد. در چنین حالتی، باید بیشتر صبر کنید تا نوبت به شما هم برسد.

۲. کارمزد (گَس فی) خود را بررسی کنید:

پرداخت کارمزد مناسب، شانس پردازش و تایید سریع‌تر تراکنش را افزایش می‌دهد. بنابراین، اگر عجله دارید، بهتر است کارمزد بیشتری را انتخاب کنید. از سوی دیگر، اگر کارمزد کافی پرداخت نکنید، تراکنش با تاخیر انجام شده یا اینکه هرگز انجام نمی‌شود.

۳. وضعیت تراکنش را بررسی کنید:

از کاوشگرهای بلاک (Block Explorer) مختلف، مثل Etherscan یا موارد مختلفی که در بخش‌های قبلی این مقاله معرفی کردیم استفاده و وضعیت تراکنش خود را بررسی کنید. در این وب‌سایت‌ها مشاهده می‌کنید که تراکنش تایید شده یا اینکه همچنان در انتظار تایید است.

۴. کنسل یا ارسال مجدد:

اگر تراکنش برای مدت زمان زیادی همچنان در حالت انتظار (Pending) باقی مانده است، شاید بهتر باشد آن را کنسل کرده یا مجدداً با کارمزد بیشتری ثبت کنید.

۵. با پشتیبانی تماس بگیرید:

اگر هیچ‌کدام از روش‌های فوق جواب نداد، با تیم پشتیبانی صرافی یا کیف‌پول ارز دیجیتال خودتان تماس گرفته و از آن‌ها درخواست کمک کنید.

چطور تراکنش تایید نشده را لغو کنیم؟ آیا امکان لغو تراکنش تایید نشده وجود دارد؟

به‌صورت‌کلی، به علت ماهیت کلی پروتکل‌های موجود در بلاک‌چین‌ها و ارزهای دیجیتال، بعد از ثبت یک تراکنش، امکان حذف و ویرایش آن وجود ندارد. این موضوع جزو مهم‌ترین مزایای استفاده از شبکه‌های بلاک‌چین محسوب می‌شود. با این حال، همان‌طور که گفتیم، در شرایط مختلف، ممکن تایید نهایی و ثبت تراکنش، ساعت‌ها یا حتی روزها طول بکشد. در چنین شرایطی، حتما می‌خواهید تراکنش را حذف کرده و مجدداً آن را ارسال کنید. برای مقابله با شرایط این‌چنینی، بسته به نوع بلاک‌چین مورد نظر شما، ممکن است راه‌های مختلفی وجود داشته باشد.

متداول‌ترین روش برای کنسل کردن یک تراکنش ارز دیجیتال،‌ جایگزین کردن تراکنش (Replace by Fee) است. به صورت خلاصه، در این روش شما تراکنشی که هنوز تایید نشده را با یک تراکنش جدید جایگزین می‌کنید. در این تراکنش جدید باید کارمزد بیشتری را پیشنهاد کنید تا ماینرها تراکنش شما را سریع‌تر پردازش کنند. بعد از پردازش این تراکنش، تراکنش قبلی که در لیست انتظار گیر کرده بود به صورت خودکار حذف خواهد شد.

امروزه خیلی از کیف‌پول‌های ارز دیجیتال این امکان را مهیا کرده‌اند. با این حال، برای انجام روش (Replace by Fee) یا RBF،‌ برخی ملاحظات را باید در نظر داشته باشید:

• تراکنش اولیه اصلاً نباید تایید شده باشد. همچنین،‌ امکان جایگزینی آن باید صراحتاً در تراکنش درج شده باشد.
• روش RBF تنها زمانی کار می‌کند که تراکنش اولیه هنوز در mempool باشد.
• کارمزد پرداختی برای تراکنش جدید خیلی بیشتر از تراکنش اولیه باشد.

البته روش‌های دیگری برای انجام و جایگزین کردن تراکنش‌های بلاک‌چین وجود دارد. در میان آن‌ها می‌توانیم به روش خرج کردن مجدد (Double Spending) و روش پرداخت تراکنش فرزند برای تراکنش والد (Child Pays for Parent) اشاره کرد.

منظور از معاملات خارج از زنجیره یا درون زنجیره‌ای چیست؟

معاملات درون زنجیره و خارج از زنجیره دو نوع از معاملاتی هستند که عموماً روی یک شبکه بلاک‌چین انجام می‌شوند. توجه داشته باشید که استفاده از معاملات خارج از زنجیره یکی از راه‌های ارائه شده برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین‌ها است. بیایید نگاهی به این دو روش داشته باشیم.

همان‌طور که از نام معاملات درون زنجیره مشخص است، در داخل دفتر‌کل توزیع‌شده بلاک‌چین، ثبت می‌شوند و برای همیشه بخشی از سوابق ثبت شده در بلاک‌چین خواهند بود. این تراکنش‌ها توسط الگوریتم‌های رمزنگاری موجود در بلاک‌چین رمزنگاری شده و توسط گره‌های (nodes) بلاک‌چین اعتبارسنجی می‌شوند. بنابراین، امنیت بیشتری دارند، ولی از سوی دیگر، سرعت پردازش آن‌ها آهسته‌تر بوده و گران‌تر از معاملات خارج از زنجیره هستند. دلیل این اختلاف در کارمزد، استفاده از مکانیزم اجماع است.

معاملات خارج از زنجیره در سوی دیگر قرار دارند. این تراکنش‌ها خارج از بلاک‌چین و دفتر‌کل توزیع‌شده انجام می‌شوند و بخشی از سوابق همیشگی و دائمی شبکه نخواهند بود. این تراکنش‌ها سریع‌تر و ارزان‌تر از روش قبل هستند، چرا که برای انجام آن‌ها نیازی به استفاده از مکانیزم اجماع نیست. بنابراین، امنیت و شفافیت معاملات درون‌ زنجیره‌ای را ندارند.

استفاده از معاملات خارج از زنجیره یکی از پیشنهادات و سازوکارها برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاک‌چین است. به منظور افزایش توان پردازشی یک بلاک‌چین، از روش‌های مختلفی از این رویکرد استفاده می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به موضوعات پیرامون تایید تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در بلاک‌چین‌ها پرداختیم. برای درک این موضوعات، بهتر است در ابتدا یک تصویر ذهنی از فرایند انجام تراکنش در بلاک‌چین داشته باشیم. به‌صورت خلاصه، باید بگوییم با ایجاد هر تراکنش، اطلاعات در یک بلاک جای می‌گیرند. سپس بلاک‌ها به تمام مشارکت‌کنندگان و گره‌ها (Node) ارسال می‌شود تا آن را اعتبارسنجی کنند. در صورت تایید توسط مکانیزم اجماع، بلاک به زنجیره اضافه شده و برای همیشه در آن‌جا ثبت می‌شود. 

توجه داشته باشید که در این بین عوامل مختلفی ممکن است ایجاد شوند که فرایند تایید تراکنش را تحت تاثیر قرار دهند. در نتیجه، تراکنش ممکن است با تاخیر فراوان انجام شود یا این‌که به صورت خارج از زنجیره‌ تایید شود. به همین خاطر، در این مقاله دلایل Pending ماندن تراکنش‌ها را نیز بررسی کرده و راه‌هایی برای حل این مشکل پیشنهاد کردیم.