بیت کوین چیست؟ هر آن‌چه که باید از پادشاه ارزهای دیجیتال بدانیم!
تقریباً همه افرادی که اهل بازارهای مالی، اخبار تکنولوژی و به‌خصوص دنیای رمز‌ارزها باشند، حتماً نام بیت کوین را شنیده و با آن آشنایی دارند. در طی چند سال اخیر، قیمت بیتکوین رشد زیادی داشت و توجه بسیاری را به خود جلب کرد. بیتکوین اولین رمز‌ارزی است که توانست شهرت و مقبولیت جهانی پیدا کند. این رمزارز در واقع دنیا را با تکنولوژی بلاک‌چین آشنا کرد. سودهای کلان حاصل شده از سرمایه‌گذاری در این ارز دیجیتال باعث شد خیلی از افراد تصمیم بگیرند مقداری در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند. به‌همین‌خاطر، در این مقاله از دپارتمان مالی درفک قصد داریم به آموزش بیت کوین بپردازیم و همه‌چیز در مورد این ارز دیجیتال محبوب را بررسی کنیم.
ارز دیجیتال چیست؟
خیلی از افراد شاید هیچ ارز دیجیتالی به جز بیتکوین را نشناسند، ولی واقعیت این است که امروزه هزاران ارز دیجیتال دیگر در بازار وجود داشته و معامله می‌شوند.
منظور از ارز دیجیتال، روش‌های پرداخت جدیدی است که تنها در شکل الکترونیکی و آنلاین وجود دارند. این ارزها جایگزین مجازی و غیرقابل لمس پول‌های قدیمی و کاغذی هستند. با این حال، ایده ارز دیجیتال به این سادگی نیست و پیچیدگی‌های بسیار زیادی دارد. برای شروع، آنها را پول‌های دیجیتالی بدانید که در پلتفرم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ارزهای دیجیتال به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. رمز‌ارزها یکی از همین دسته‌ها هستند و به ارزهایی گفته می‌شوند که با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری طراحی و ساخته می‌شوند. بیتکوین در دسته رمز‌ارزها جای می‌گیرد.
بیت کوین چیست؟
ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، این تعریف را از بیتکوین در وایت پیپر (white paper) آن ارائه کرده است: بیتکوین اولین سیستم پرداختی الکترونیکی همتا به همتا است. به عبارت ساده‌تر، بیتکوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که به شما این امکان را می‌دهد تا بدون وجود هیچ واسطه‌ای، تراکنش‌های خود را انجام دهید.
در سیستم‌های پرداخت الکترونیکی، به جای اینکه نیاز باشد شما به فرد مقابل یا سازوکارها اعتماد کنید، همه‌چیز بر‌اساس اثبات رمزنگاری تعریف می‌شود. تمام تراکنش‌های بیتکوین در یک دفتر کل ثبت می‌شود که به آن دفتر کل توزیع شده (DLT) می‌گوییم. این دفتر کل برای تمام افراد قابل دسترسی است. از سوی دیگر، جعل کردن تراکنش، دستکاری تراکنش‌ها یا حذف کردن آنها امکان‌پذیر نیست. بنابراین، مقوله‌ی بی‌اعتمادی نسبت به صحت داده‌های بیتکوین به‌هیچ عنوان معنایی ندارد، زیرا این اطلاعات بدون شک همیشه معتبر هستند.
بیتکوین از فناوری بلاک‌چین بهره می‌گیرد تا ماهیتی غیرمتمرکز داشته باشد. با تمرکززدایی، نیازی به واسطه‌هایی مانند دولت یا موسسات مختلف نیست و همه‌چیز بین اعضای شبکه توزیع شده است. با حذف تمام واسطه‌ها، احتمال اعمال نفوذ آنها هم حذف شده و بنابراین شبکه امن و شفاف‌تر می‌شود.
نگاهی کوتاه به تاریخچه بیت کوین
بیش از یک دهه است که بحث در مورد ارزهای دیجیتال همواره داغ است. گاهی اوقات اخبار مثبت پیرامون آنها بیشتر بوده و گاهی اوقات هم اخبار منفی بیشتر هستند. در چنین وضعیتی، درک واقعی شرایط و اهمیت این دارایی‌های دیجیتال و هدف اصلی از وجود آنها شاید کمی دشوار باشد. شناخت تاریخچه شکل‌گیری مهم‌ترین و محبوب‌ترین رمز ارز موجود، یعنی بیتکوین، به ما کمک می‌کند درک بهتری از این بازار داشته باشیم.
اگرچه بیتکوین را به عنوان اولین رمزارز می‌شناسیم، ولی پیش از ظهور بیتکوین هم پروژه‌های مختلفی تلاش کرده بودند تا نوعی ارز دیجیتالی را توسعه دهند. به عنوان دو مورد از برترین مثال‌ها، میتوان به پروژه‌های B-Money و Bit Gold اشاره کرد. بیتکوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ و به عنوان یک ارز غیرمتمرکز و بدون نیاز به هیچ بانک مرکزی یا هرگونه مرجع واسطه دیگری معرفی شد. این ارز دیجیتال را میتوان از طریق شبکه‌ی بیتکوین ارسال یا دریافت کرد؛ این یک شبکه‌ی همتا به همتا است که تراکنش‌ها در آن توسط خود اعضاء بررسی و تایید می‌شود و سپس سوابق تراکنش‌ها روی بلاک‌چین ذخیره می‌شود.
خالق بیتکوین از نام مستعار ساتوشی ناکاموتو استفاده کرده و هویت واقعی او همچنان ناشناس و یک راز باقی مانده است. در تاریخ ۳۱ اکتبر سال ۲۰۰۸ یک مقاله با عنوان «بیتکوین: یک سیستم پول الکتریکی همتا به همتا» برای یک لیست ایمیل علاقه‌مندان به حوزه رمزنگاری ارسال شد. همان‌طور که گفته شد، نویسنده این مقاله، یا همان خالق شبکه بیتکوین همچنان ناشناس باقی مانده و واقعاً مشخص نیست که این شبکه ساخت یک فرد یا گروهی از افراد است.
چند ماه بعد و در سال ۲۰۰۹، ساتوشی ناکاموتو اولین بلاک را روی این زنجیره استخراج کرد و فعالیت این ارز دیجیتال رسماً شروع شد. این بلاک بعداً با نام «بلوک پیدایش – Genesis Block» شناخته شد و حاوی ۵۰ بیتکوین اولی است که تا به حال ساخته شده بودند. از آن زمان تا سال ۲۰۱۰ هیچ فعالیت اقتصادی خاصی با استفاده از بیتکوین انجام نشده بود تا اینکه در همین سال، یک برنامه نویس به نام Laszlo Hanyecz اولین تراکنش اقتصادی مربوط به خرید کالا را با استفاده از بیتکوین انجام داد. او پیشنهاد داد که برای خرید ۲ عدد پیتزا حاضر است ۱۰ هزار بیتکوین پرداخت کند! (این تعداد بیتکوین در زمان نوشتن این مقاله چند میلیون دلار قیمت دارد!)
از آن زمان، بیتکوین بارها و بارها مورد معامله و خرید و فروش قرار گرفت. اولین کاربردهای بیتکوین در بازارهای سیاه بود. چراکه ماهیت غیرقابل ردیابی بیتکوین باعث می‌شد ابزار مناسبی برای پرداخت‌های غیرقانونی باشد. بزرگ‌ترین مورد از این استفاده‌ها مربوط به پروژه جاده ابریشم (Silk Road) بود که حدوداً ۱۰ میلیون بیتکوین صرف آن شده بود. از آن زمان، به خاطر استفاده بازارهای سیاه از بیتکوین، رویه‌های قانونی و نظارتی مختلفی وضع شدند. چین جزو اولین کشورهایی بود که قوانینی را در این زمینه تصویب کرد. در بخش‌های بعدی مقاله به صورت مفصل‌تر به موضوعات مربوط به قوانین پیرامون بیت کوین می‌پردازیم.
دانستنی‌های کوتاه و جالب در مورد بیتکوین
- تنها ۲۱ میلیون بیتکوین توسط این شبکه تولید خواهد شد. بنابراین، حداکثر تعداد بیتکوین موجود ۲۱ میلیون خواهد بود. در حال حاضر بیش از ۱۹ میلیون آن وارد چرخه نقدینگی بازار شده است و عرضه بیتکوینهای باقی‌مانده تا سال ۲۱۴۰ به اتمام می‌رسد.
- حدود ۳۰ درصد از بیت‌کوین‌ها برای همیشه از دست رفته‌اند. چراکه صاحبان آنها کلید خصوصی کیف پول خود را گم کرده یا از دست داده‌اند.
- قیمت بیتکوین از کمتر از ۱ دلار آغاز شده بود و در سال ۲۰۲۱ حتی به بیش از ۶۵ هزار دلار نیز رسید.
- اولین خرید با بیتکوین مربوط به خرید ۲ عدد پیتزا به ارزش ۱۰ هزار بیتکوین در سال ۲۰۱۰ می‌شود.
- هیچ‌کس نمی‌تواند روی بیتکوین نظارت داشته باشد یا اینکه آن را تغییر دهد.
- اولین ATM (خودپرداز) بیتکوین در سال ۲۰۱۳ در ونکوور کانادا راه‌اندازی شد.
- هویت خالق بیتکوین همچنان ناشناخته باقی مانده است.
- اولین سرقت بزرگ بیتکوین در سال ۲۰۱۴ اتفاق افتاد و ۸۵۰ هزار بیتکوین از صرافی محبوب Mt. Gox به سرقت رفت.
- شرکت‌های بزرگی مثل مایکروسافت، Expedia و Overstock شروع به پذیرش بیتکوین برای تراکنش‌های خود کرده‌اند.
- ارزش بازار بیتکوین در حال حاضر از ارزش سهام شرکت‌های بزرگی مثل فیس‌بوک (متا)، والمارت و هلدینگ علی‌بابا و نتفلیکس بیشتر است.
- تراکنش‌های بیتکوین غیرقابل برگشت هستند. در صورت وجود هرگونه اشتباه، امکان بازگشت وجود ندارد.
- برخی کشورها از جمله السالوادور، بیتکوین را به‌عنوان یک ارز رسمی پذیرفته‌اند.
- در سال ۲۰۱۳، FBI آمریکا حدود ۱۴۴ هزار بیتکوین را از یک بازار سیاه به نام Silk Road ثبت و ضبط کرد.
- مصرف برق ماینرها بیتکوین در حال حاضر از مصرف انرژی کل کشور آرژانتین بیشتر است.
بیت کوین چگونه کار می‌کند؟
بیتکوین روی یک دفتر‌کل توزیع‌شده به نام بلاک‌چین (زنجیره بلوکی) ساخته شده است. تنها نام بلاک‌چین همه‌چیز را به خوبی و شفافی توضیح می‌دهد: یعنی زنجیره‌ای از بلاک‌های اطلاعات که به یکدیگر متصل هستند. هرکدام از واحدها یک بلوک نام دارد که می‌تواند شامل اطلاعات مختلفی از تراکنش، مثل ارزش کلی، تاریخ و زمان، خریدار و فروشنده باشد. این بلاک‌ها مانند حلقه‌های زنجیر به یکدیگر متصل هستند و کل بلاک‌چین را می‌سازند.
بعد از اضافه شدن هر بلوک به بلاک‌چین، تمام کاربران می‌توانند به اطلاعات آن دسترسی داشته باشند و بلاک‌چین نقش یک دفتر‌کل برای اطلاعات تراکنش‌های رمزارز را ایفا می‌کند. موضوع مهم بعدی، بحث تمرکززدایی است. بیتکوین یک شبکه غیرمتمرکز است، یعنی هیچ نهاد و مرجعی روی آن کنترل ندارد و هیچ‌کس مالک این شبکه نیست. تمام اطلاعات بین کاربران پخش شده و به اشتراک گذاشته شده است. زمانی که یک بلاک جدید ثبت می‌شود، دفتر کل برای تمام کاربران به‌روزرسانی می‌شود.
اضافه شدن یک بلوک جدید به بلاک چین
یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آموزش بیتکوین، یادگیری نحوه اضافه شدن بلوک جدید است. اضافه شدن یک بلوک جدید مستلزم تایید و اعتبارسنجی آن توسط اکثریت اعضای شبکه است. با این حال، برخی کدهای منحصر به فرد هم می‌توانند به تایید تراکنش‌ها کمک کنند. این کدها باید بر‌اساس الگوی رمزنگاری مناسب شبکه مطابقت داشته باشند.
کدهای مورد استفاده برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بلوک‌ها، بسیار پیچیده بوده و شامل اعداد بلند و تصادفی می‌شود. بنابراین، حدس زدن آنها تقریباً غیرممکن است.
استخراج بیت کوین
یادگیری فرآیند استخراج بیتکوین یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آموزش بیتکوین است. کاری که ماینرها انجام می‌دهند این است که از کامپیوترهای قدرتمند با توان پردازش بالا استفاده می‌کنند تا بتوانند مسائل و الگوریتم‌های پیچیده‌ای را حل کرده و همان رشته‌های کد طولانی را پیدا کنند. با پیدا کردن این رشته کد، اجازه پیدا می‌کنند که بلوک جدید را در بلاک‌چین ثبت کنند.
در ازای ثبت هر بلاک، شبکه به صورت خودکار مقداری بیتکوین جدید ایجاد کرده و آن را به عنوان پاداش به کیف پول ارز دیجیتال ماینری واریز می‌کند که موفق به کشف کد شده بود.
بیت کوین چه ارتباطی با بلاک‌چین دارد؟
در بخش قبل به شکلی مفصل‌تر به سازوکار بیتکوین پرداختیم. با این حال، اگر هنوز نمی‌توانید بین ارز دیجیتال بیتکوین و بلاک‌چین تمایز قائل شوید، باید بگوییم که تمامی رمز‌ارزها، از جمله بیتکوین، در بستر بلاک‌چین فعالیت می‌کنند. بلاک‌چین را باید زیرساخت بیتکوین بدانیم. بلاک‌چین نوعی دفتر کل دیجیتالی و توزیع‌شده است که اطلاعات تمامی تراکنش‌ها را در قالب زنجیره‌های بلوکی نگهداری می‌کند. تمامی این بلوک‌ها بر اساس ترتیب زمانی مرتب شده‌اند.
چطور بیت کوین بخریم؟
بعد از یادگیری آموزش بیتکوین، شاید دلتان بخواهد مقداری ارز دیجیتال بیتکوین را خریداری کرده و در این حوزه سرمایه‌گذاری کنید. برای انجام این کار، به یک کیف‌پول دیجیتالی نیاز دارید. از آنجایی که رمز‌ارزها دیجیتالی هستند، برای نگهداری از آنها به یک کیف‌پول شخصی، امن و البته دیجیتالی نیاز خواهید داشت. یک کیف‌پول ارز دیجیتال چیزی شبیه به همان کیف‌پول‌های معمولی شما است؛ با این تفاوت که در آنها تنها می‌توانید دارایی‌های دیجیتال را ذخیره کنید.
کیف‌پول‌های ارز دیجیتال یک کلید عمومی (همان آدرس و شناسه کیف‌پول، چیزی شبیه به شماره‌حساب بانکی) و یک کلید خصوصی (رمز خصوصی شما برای انجام تراکنش‌ها) دارند. برای خرید بیت کوین باید از یک صرافی ارز دیجیتال کمک بگیرید. به این شکل که مبلغ مورد نظر را به صرافی واریز می‌کنید. بسته به قیمت بیتکوین، سفارش خرید خود را ثبت کنید. بیت کوین خریداری شده را سپس می‌توانید به کیف‌پول ارز دیجیتال خودتان منتقل کنید.
بیت کوین را کجا نگهداری کنیم؟
بیتکوین یک ارز مجازی است، بنابراین نگهداری آن هم باید در محیطی مجازی انجام شود. همان‌طور که پول نقد خود را در کیف‌پول‌های فیزیکی نگهداری می‌کنید، دارایی و پول مجازی خودتان را باید در کیف‌پول دیجیتالی و مجازی ارز دیجیتال نگهداری کنید.
این کیف پول‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
کیف پول‌های داغ: این دسته کاملاً نرم‌افزاری و آنلاین بوده و در قالب اپلیکیشن موبایل، نرم‌افزار کامپیوتر، نرم‌افزار تحت وب و افزونه مرورگر کار می‌کنند.
کیف پول سرد: این دسته شامل استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری و نسبتاً آفلاین می‌شود. کیف‌پول‌های سرد به کامپیوتر شما متصل می‌شوند و می‌توانید اطلاعات رمزارزهای خود را روی آنها به شکل آفلاین ذخیره کنید. البته، برای انجام تراکنش و انتقال رمزارز باید کیف‌پول‌های سرد را نیز به اینترنت متصل کنید.
آیا بیت کوین ارزشمند است؟
بیتکوین بزرگ‌ترین و معروف‌ترین ارز دیجیتال در دنیا است. امروزه شرکت‌های بسیاری از این رمزارز استقبال کرده و آن را به عنوان یک روش پرداختی می‌پذیرند. در آینده حتی ممکن است بیتکوین به عنوان یکی از ارزهای استاندارد و رایج مورد استفاده قرار بگیرد.
نقاط قوت و مزایای بیتکوین باعث شده روز‌به‌روز مقبولیت بیشتری پیدا کند. از سوی دیگر، تعداد کل بیتکوینهای موجود محدود است. بنابراین، آنها را می‌توانیم با فلزات گران‌بها مقایسه کنیم که حجم محدودی از آنها وجود دارد و با افزایش مقبولیت و افزایش تقاضا، قیمت آنها نیز افزایش پیدا می‌کند.
آیا بیت کوین قانونی است؟
واقعیت این است که هیچ جواب مشخصی برای این سوال وجود ندارد. قوانین و مقررات پیرامون بیتکوین و ارزهای دیجیتال همواره در حال تغییر هستند. خرید و فروش ارزهای دیجیتال و بیتکوین در برخی کشورها مجاز بوده و در برخی دیگر غیرمجاز است. از سوی دیگر، برخی از کشورها هنوز در این‌باره موضع‌گیری نکرده و مقرراتی وضع نکرده‌اند.
با این حال، از آن‌جایی‌که فرآیند استخراج بیتکوین انرژی بسیار زیادی مصرف می‌کند و اصلاً دوست‌دار محیط زیست نیست، برخی کشورها رویکرد مثبتی نسبت به این رمزارز ندارند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال و بیتکوین در برخی کشورها داشته باشیم:
وضعیت قانونی بیتکوین در آمریکا
در ایالات متحده آمریکا قوانین و رویکرد مداوم و ثابتی نسبت به ارزهای دیجیتال وجود ندارد. هر ایالت قوانین خاص خود را دارد، با این حال، به نظر می‌رسد این کشور در حال تدوین قوانین فدرال در این حوزه باشد. شبکه اجرای جرایم مالی (FINCEN) در آمریکا، ارزهای رمزپایه یا همان رمز‌ارزها را پول‌های رسمی و قانونی نمی‌داند. ولی مبادلات این ارزها در صرافی‌ها را به عنوان نوعی مبادله پول در نظر می‌گیرد، چراکه ارزهای دیجیتال دارای نوعی ارزش جایگزینی پول هستند. به عبارت دیگر، آنها رمز‌ارزها را «بازنمایی دیجیتالی از ارزش» می‌دانند که کارکرد تبادل، خرید و فروش یا ذخیره ارزش را دارند.
از سوی دیگر، صرافی‌های ارز دیجیتال در کشور آمریکا قانونی هستند و تحت نظارت Bank Secrecy Act (BSA( قرار می‌گیرند. یعنی این صرافی‌ها باید برخی رویه‌های قانونی متداول را رعایت کرده و برنامه‌های مبارزه با پولشویی (AML) و تامین مالی تروریسم (CFT) را نیز رعایت کرده و گزارش‌های لازم را ارسال کنند. در همین حین، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) اعلام کرده است که رمز ارزها را نوعی اوراق بهادار می‌داند و قوانین اوراق بهادار باید به صورت جامع در کیف‌پول‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال اعمال شود.
وضعیت قانونی بیتکوین در چین
بانک خلق چین (PBOC) در سال ۲۰۱۳ موسسات مالی را از انجام تراکنش‌های بیتکوین منع کرده است. آنها حتی یک قدم دیگر فراتر رفته و در سال ۲۰۱۷ اعلام کردند که انجام هرگونه عرضه اولیه سکه (ICO) و فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال نیز غیرقانونی است. در چنین شرایطی، عجیب نیست که بگوییم کشور چین ارزهای دیجیتال را یک پول قانونی نمی‌شناسد.
کشور چین در سال ۲۰۲۱ هر نوع استخراج ارز دیجیتال را ممنوع اعلام کرد و کمی بعد نیز رمز‌ارزها به صورت کلی غیرقانونی اعلام شدند. با این حال، هیچ شواهدی مبنی بر احتمال تغییر رویکرد دولت چین در مورد رفع ممانعت قانونی ارزهای دیجیتال وجود ندارد. ولی اظهارات اخیر مقامات این کشور در تمجید از فناوری بلاک‌چین باعث ایجاد این تصور شده که کشور چین قصد دارد در آینده رهبری فضای ارزهای دیجیتال را نیز به دست بگیرد.
وضعیت قانونی بیتکوین در ایران
در کشور ما ایران، قوانین کافی و مشخصی در حوزه ارزهای دیجیتال وجود ندارد. از سوی دیگر، اظهارات مقامات رسمی و دولتی نیز کمی متناقض به نظر می‌رسد. با این حال، خرید و فروش بیتکوین و ارزهای دیجیتال منع قانونی ندارد. جهت جلوگیری از تاثیرگذاری تحریم‌های جهانی بر اقتصاد کشور، ایران حتی واردات کالا با استفاده از ارزهای دیجیتال را مجاز دانسته است. به صورت کلی، خرید و فروش این ارزها در کشور منع قانونی ندارد. ولی، استخراج بیتکوین بدون مجوز از مراجع ذی‌صلاح، غیرقانونی بوده و جرم محسوب می‌شود. دلیل این موضوع را نیز باید یارانه‌های سنگین دولتی در بحث انرژی و پایین بودن قیمت برق بدانیم.
آیا خرید بیت کوین سرمایه گذاری خوبی است؟
به‌صورت‌کلی، خرید و فروش ارزهای دیجیتال یک فعالیت ریسکی محسوب می‌شود. نه تنها قیمت بیتکوین، بلکه کل بازار رمز‌ارزها ماهیتی نوسانی دارند. رمز‌ارزها غیرمتمرکز هستند، یعنی هیچ نهادی کنترل و نظارتی روی آنها ندارد. بنابراین، هر لحظه ممکن است تغییرات عجیبی را روی آنها شاهد باشیم. پروژه‌های مختلفی را میتوان نام برد که از اوج شکوه و استقبال، ناگهان به‌طور کامل شکست خورده و نابود شدند.
با این حال، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در بیتکوین انتخابی مناسب باشد. به‌نظر می‌رسد روندهای جهانی به سمت استقبال از ارزهای دیجیتال و تمرکززدایی پیش می‌رود و آینده‌ی روشنی در انتظار این بازارها است.
در مجموع، وقتی صحبت از منطقی بودن خرید بیتکوین می‌شود، باید عوامل زیادی را در نظر گرفت که سطح ریسک‌پذیری شما یکی از اصلی‌ترین موضوعات است. بنابراین، توصیه جدی ما این است که یک پرتفوی متنوع از دارایی‌های مختلف ایجاد کنید که بیتکوین تنها بخشی از آن را شامل شود.
منظور از ETF بیت کوین چیست؟
صندوق‌های قابل معامله (ETF) بیتکوین نوعی صندوق سرمایه‌گذاری هستند که وجوه و دارایی‌های خود را روی بیتکوین یا دارایی‌های مرتبط با قیمت بیتکوین سرمایه‌گذاری می‌کنند. واحدهای این صندوق‌ها را میتوان توسط برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال خریداری کرد. هدف این صندوق‌ها این است که امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی بیتکوین را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
به‌صورت‌کلی میتوان گفت دو نوع ETF بیتکوین وجود دارد؛ در حالت اول می‌توانید مستقیم روی قیمت لحظه‌ای بیتکوین سرمایه‌گذاری کنید و در حالت دوم نیز می‌توانید بر روی قراردادهای آتی بیتکوین سرمایه‌گذاری کنید. بر اساس این قراردادها، شما تعیین می‌کنید که مقدار مشخصی بیتکوین را به قیمتی مشخص و در تاریخی مشخص در آینده خریداری خواهید کرد.
بیت کوین چه کاربردهایی دارد؟
ممکن است پیش خود بگویید حالا قیمت بیتکوین هرچقدر هم که باشد، به چه درد من می‌خورد؟!
اگر کمی جانبدارانه به موضوع نگاه کنیم، میتوان گفت اگر این رمزارز چشم‌انداز روشن و کارایی لازم را نداشت، هیچ‌وقت قیمت بیتکوین به اینجا نمی‌رسید! بنابراین، خوب است در این بخش برخی از کاربردهای بیتکوین را بررسی کنیم.
۱. انتقال پول بین المللی
اگر انتقال پول بین‌المللی انجام داده باشید، حتماً متوجه هزینه بالای کارمزدهای آن شده‌اید. به جای اینکه بیش از ۳۰ دلار برای این کارمزدها پرداخت کنید و چند روز هم معطل بمانید تا وجه به حساب مورد نظر شما منتقل شود، کافی است از رمزارز بیتکوین برای انتقال وجه استفاده کنید. با استفاده از بیتکوین، کارمزد تراکنش شما تنها ۰/۴ درصد از مبلغ تراکنش خواهد بود و مبلغ نیز حداکثر ۱ ساعت پس از ثبت انتقال وارد حساب مورد نظر خواهد شد. (نکته: انواع ارز دیجیتال دیگری نیز برای انجام این کار وجود دارند که شاید کارمزدهای پرداختی شما در آنجا، بسیار کمتر باشند.)
۲. تراکنش‌ها
امروزه برخی کشورها به جای پول نقد از بیتکوین استقبال می‌کنند. به عنوان مثال، میتوان به کشور السالوادور اشاره کرد که دولت آن بیتکوین را به‌عنوان یک ارز قانونی در داخل کشور پذیرفته است. دولت این کشور همچنین طرحی به نام بیتکوین سیتی (Bitcoin City) ارائه کرده است؛ بیتکوین سیتی شهری هوشمند است که در آن همه‌چیز با استفاده از بیتکوین کار می‌کند. علاوه بر این، جمهوری آفریقای مرکزی نیز اخیراً و در اواخر آوریل سال ۲۰۲۲، بیتکوین را به عنوان یک ارز رسمی پذیرفته است.
۳. ذخیره ارزش
عل‌رغم وجود نوسانات قیمتی شدید در انواع ارز دیجیتال و بیتکوین، این رمزارز همچنان ابزاری عالی برای حفظ ثروت در شرایط تورمی شناخته می‌شود. مانند طلا و سهام، قیمت بیتکوین نیز به رویدادهای جهانی مثل جنگ‌ها، رکودهای اقتصادی و بیماری‌های واگیردار گره خورده است. این موضوع به خصوص زمانی اهمیت و نمود بیشتری پیدا می‌کند که اقتصاد کشورها نیز ناپایدار باشد.
در اقتصادی مثل ایران که از تورم بالایی رنج می‌برد و طی چند هفته ممکن است ارزش پول شما چندین درصد کاهش پیدا کند، علیرغم وجود تمام نوسانات، بیتکوین همچنان یک جایگزین عالی برای نگهداری و حفظ ارزش پول شمرده می‌شود.
۴. معامله و ترید
با جدی گرفتن آموزش بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال، شما می‌توانید به عنوان یک معامله‌گر در این بازار فعالیت کنید. فعالیت در بازار رمز‌ارزها شباهت زیادی به سرمایه‌گذاری در بورس دارد. بنابراین در این بازار نیز هنگام کاهش قیمت اقدام به خرید می‌کنید و بعد از افزایش قیمت‌ها دارایی خود را می‌فروشید.
مزایا و معایب بیت کوین
بیتکوین نیز مانند هر دارایی دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه با مزایا و معایب پادشاه ارزهای دیجیتال آشنا می‌شوید.
نقاط قوت بیتکوین
نقدینگی بالا و در دسترس بودن:
به لطف بیتکوین، امور مالی در جهان بی حد و مرز شده است. تنها در عرض چند دقیقه، کاربران می‌توانند پرداخت‌های خود را با استفاده از بیتکوین انجام داده و هر مبلغی را به هر حسابی و در هر کجای دنیا منتقل کنند. بنابراین، انتقال پول بسیار ساده‌تر از گذشته شده است.
شفافیت و ناشناس بودن کاربران:
برخلاف حساب‌های بانکی که اطلاعات هویتی کامل مشتریان خود را در اختیار دارند، صاحبان بیتکوین تنها با کدهای عددی و کلید عمومی کیف‌پول دیجیتال خود شناخته می‌شوند. بنابراین، ردیابی عمومی و لو رفتن هویت آنها امکان‌پذیر نیست.
غیرمتمرکز و مستقل بودن نسبت به هر مرجع مرکزی:
بیتکوین یک رمزارز غیرمتمرکز است، یعنی هیچ نهاد مرکزی روی آن کنترل و نظارت نداشته و هیچ قانون و مقرراتی نمی‌توان برای آن وضع کرد.
بازدهی بالای سرمایه‌گذاری:
علی رغم وجود نوسانات شدید در قیمت بیتکوین، این رمزارز پتانسیل سودسازی بالایی دارد. علاوه بر این، هرچه سازمان‌های بیشتری از این رمزارز استقبال کنند، پتانسیل رشد و جهش قیمتی آن نیز بیشتر می‌شود.
نقاط ضعف بیت کوین
نوسان شدید:
کافی است به سوابق قیمت بیتکوین نگاه کنید تا متوجه نوسان قیمتی شدید این رمزارز شوید. عرضه بیتکوین همیشه محدود بوده است و بخشی از ارزش خود را مدیون همین نایاب بودن است. همین موضوع باعث وجود نوسان قیمتی آن هم می‌شود. با این حال، عوامل دیگری هم می‌توانند در قیمت بیتکوین تاثیر گذار باشند، عواملی مانند عدم درک ارزش ذخیره شده، نقض امنیت داده‌ها و شرایط کلی بازار ارزهای دیجیتال همگی بر روی قیمت بیتکوین تاثیر‌گذار هستند.
عدم وجود نهاد مرکزی:
تمرکززدایی در بیتکوین اگرچه یک مزیت محسوب می‌شود، ولی تهدیدهایی را هم برای این ارز به همراه دارد. برخلاف ارزهای فیات، تراکنش‌های بیتکوین بدون قانون‌گذاری و نظارت هستند و هیچ تضمینی بابت ارزش مشخص شده وجود ندارد. یکی از دلایل نوسان قیمتی شدید در بیت کوین همین موضوع متمرکز نبودن است.
برگشت ناپذیری:
به محض اینکه تراکنش بیتکوین شما کامل شد، داده‌ها به زنجیره و بلاک‌چین اضافه می‌شوند. بنابراین، اگر هر اشتباهی در تراکنش انجام داده باشید، چه رقم اشتباه باشد و چه آدرس گیرنده را اشتباه وارد کرده باشید، به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان تراکنش را لغو یا ویرایش کرد. علاوه بر این، گم یا فراموش کردن کلید خصوصی کیف‌پول دیجیتال، می‌تواند گم‌شدن تمام سرمایه شما را به همراه داشته باشد.
کاربران محدود:
اگرچه مقبولیت بیتکوین روز‌به‌روز در حال افزایش است و کسب‌وکارهای بیشتری از آن استقبال می‌کنند، ولی به نظر می‌رسد هنوز زمان زیادی تا همه‌گیری کامل این ارز دیجیتال باقی مانده باشد.
آسیب به محیط زیست:
فرآیند استخراج بیتکوین نیازمند مصرف حجم بالایی از انرژی است. استفاده زیاد از منابع انرژی به معنای آسیب رساندن به محیط زیست بوده و این موضوع یک ایراد بزرگ برای ارز دیجیتال بیتکوین محسوب می‌شود.
خالق بیتکوین چه کسی است؟
یکی از اولین و هیجان‌انگیزترین رمز و رازها در مورد بیتکوین مربوط به خالق و سازنده‌ی آن می‌شود. تنها چیزی که در مورد خالق بیتکوین می‌دانیم، یک نام مستعار به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) است. هنوز مشخص نیست که این نام به یک فرد اشاره دارد یا گروهی از افراد. البته، حدس و گمان‌هایی در این باره مطرح شده و همچنان نیز می‌شود، ولی هیچ‌کدام از آنها هنوز نتوانسته مقبولیت بیشتری پیدا کرده یا اینکه تایید شود.
تا جایی که می‌دانیم، ناکاموتو خودش اولین بلاک بیتکوین را استخراج کرد. با این حال، تخمین زدن میزان دارایی‌های ناکاموتو بسیار دشوار است، چراکه تصور می‌شود او از آدرس‌های کیف‌پول مختلفی برای استخراج بیتکوین در همان روزها و هفته‌های ابتدایی استفاده کرده است. با این حال، برخی تخمین‌ها از کیف‌پول‌هایی که تصور می‌شود مربوط به ناکاموتو باشند، دارایی او را حداقل ۱.۱ میلیون بیتکوین برآورد می‌کنند. با توجه به اینکه نهایت عرضه و کل بیتکوینهای موجود تنها ۲۱ میلیون است، دارایی‌های ناکاموتو شامل ۵ درصد از کل نقدینگی بیتکوین می‌شود.
ادعاهای مختلفی در مورد هویت اصلی ساتوشی ناکاموتو مطرح می‌شود. برخی معتقد هستند که او Dorian Nakamoto، دانشمند ژاپنی است. ولی او این ادعا را رد می‌کند. گزینه بعدی که مطرح می‌شود، Craig Wright، دانشمند استرالیایی است. ولی برخی او را یک کلاه‌بردار می‌دانند که قصد سوءاستفاده کردن از گمنامی و ناشناسی ساتوشی ناکاموتو را دارد. آخرین گزینه Nick Szabo است. او سابقه طولانی و خوبی در زمینه قراردادهای هوشمند دارد و حتی در سال ۲۰۰۸ از ایده ارزهای غیرمتمرکز رونمایی کرد که Bit Gold نام داشت. علیرغم تمام این ادعاها، هویت واقعی این فرد یا گروه همچنان ناشناخته و مرموز باقی مانده است.
ساتوشی چیست؟ آیا امکان خرید کمتر از ۱ بیتکوین هم وجود دارد؟
یکی از ویژگی‌های جالب ارزهای دیجیتال، بحث تقسیم شدن آنها است. یعنی اگر یک توکن خیلی گران قیمت باشد و کسی امکان خرید یک واحد کامل آن را نداشته باشد، کاربران می‌توانند تنها بخشی از توکن را بخرند. این بحث در مورد بیتکوین هم صدق می‌کند. همان‌طور که می‌دانیم، قیمت هر واحد بیتکوین بسیار بالا است و برای سرمایه‌گذاران خرد این امکان وجود ندارد که یک واحد کامل بیتکوین بخرند. در واقع، این سوال برای بسیاری از علاقه‌مندان به بازار ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود که آیا امکان خرید کمتر از ۱ واحد بیتکوین هم وجود دارد؟ خوشبختانه، جواب این سوال «بله» است.
برای اشاره به کمتر از یک بیتکوین از اصطلاح «ساتوشی – Satoshi» استفاده می‌کنیم. ساتوشی کوچک‌ترین واحد بیتکوین است و نام آن هم از اسم خالق بیتکوین (ساتوشی ناکاموتو) گرفته شده است. در مورد ارزش این واحد باید بگوییم که ارزش هر واحد بیتکوین برابر با ۱۰۰ میلیون ساتوشی است؛ بنابراین، هر ساتوشی برابر با 0.00000001 بیتکوین است.
با این حال، واحدهای دیگری هم برای اشاره به بیتکوین وجود دارد. برای مثال، یک میلی‌بیت‌کوین (millibitcoin – mBTC) برابر با یک هزارم (۰.۰۰۱ بیتکوین) است و از اصطلاح یک میکرو بیتکوین (microbitcoin – µBTC) هم برای اشاره به یک میلیونم (۰.۰۰۰۰۰۱) بیتکوین استفاده می‌شود. در شبکه‌ی لایتنینگ، امکان استفاده از واحدهای کوچک‌تری حتی کمتر از یک ساتوشی هم وجود دارد. این واحد به‌نام میلی‌ساتوشی (millisatoshi) شناخته می‌شود و برابر با یک هزارم اندازه یک ساتوشی است!
منظور از دامیننس بیت کوین چیست؟
هزاران رمزارز مختلف در بازار وجود دارد و بیتکوین نیز یکی از آنها است. با این حال، بیتکوین توانسته جای خود را به عنوان بزرگ‌ترین دارایی دیجیتال (از لحاظ ارزش بازار) همچنان حفظ کند. با بررسی سهم بیتکوین از کل بازار رمز ارزها، میتوان الگوهای تکرار شونده‌ای از شرایط بازار را شناسایی کرد. برخی از معامله‌گران از دامیننس بیتکوین به‌عنوان ابزاری برای راهنمایی در بازار استفاده می‌کند، چراکه فکر می‌کنند این مقدار می‌تواند دیدگاهی نسبتاً معقولانه و مناسب، از شرایط عمومی بازار ارزهای دیجیتال در اختیار آنها قرار دهد. با این توصیف، منظور از دامیننس بیتکوین چیست؟
دامیننس بیتکوین (BTC Dominance) سهم ارزش بازاری بیتکوین در مقایسه با کل بازار ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد. طریقه محاسبه ارزش کل بازار کار دشواری نیست. ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال برابر مجموع ارزش بازار هر کدام از ارزهای دیجیتال است. برای محاسبه ارزش هر کدام از این رمز‌ارزها نیز باید قیمت آن را ضربدر تعداد کل توکن/سکه‌های موجود کنیم. برای محاسبه ارزش بازار عموماً از ارزهای فیات مثل دلار آمریکا استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در زمان نگارش این مقاله، ارزش بازار بیتکوین برابر با ۴۷۲ میلیارد دلار است. بنابراین، منظور از دامیننس بیتکوین، میزان تسلط و احاطه بیتکوین بر بازار ارزهای دیجیتال است. هرچه قیمت بیتکوین بالاتر باشد و آلت‌کوین‌ها ارزان‌تر باشند، این دامیننس بیشتر خواهد شد. کاهش دامیننس بیتکوین به معنای کاهش ارزش این ارز دیجیتال یا افزایش قیمت سایر ارزها است.
آیا کسی می‌تواند بیتکوین را مدیریت و کنترل کند؟
همه‌ی ما می‌دانیم که ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکزی و دولت‌ها کنترل می‌شوند. ولی این سوال ایجاد می‌شود که چه کسی بیتکوین را مدیریت می‌کند؟ بیتکوین یک شبکه‌ی غیرمتمرکز است، بنابراین، ساده‌ترین پاسخ به این سوال این است که بگوییم هیچ‌کس و در عین حال تمام افراد در مدیریت و کنترل بیتکوین نقش دارند.
تمرکززدایی را میتوان به شکل «انتقال کنترل سازمان‌ها و نهادها از یک مکان و مرجع به تعداد زیادی اجزاء کوچک‌تر» تعریف کرد. دقیقاً چنین چیزی در مورد شبکه بیتکوین هم صدق می‌کند. با این تفاوت که در این مورد، کنترل شبکه به هزاران نود (node) داده می‌شود. به بیان بسیار ساده، نودها را باید افرادی بدانیم که تصمیم می‌گیرند نرم‌افزار بیتکوین را روی کامپیوترهای خود اجرا کنند.
بنابراین، هیچ نهاد و مرجع مرکزی در مورد شبکه بیتکوین تصمیم‌گیری نمی‌کند. در عوض، تصمیم‌گیری به‌عهده‌ی اجزاء کوچک‌تر شبکه خواهد بود. به عبارت دیگر، هیچ‌کس صاحب فناوری بیتکوین نیست و هیچ مدیر و مغز متفکری بیتکوین را کنترل نمی‌کند.
همان‌طور که گفتیم، کاربران سراسر جهان مسئول کنترل بیتکوین هستند. هرکسی می‌تواند نسخه خاص خود از نرم‌افزار بیتکوین را توسعه داده و سعی کند آن را بهبود ببخشد. بر همین منوال، هرکسی هم می‌تواند نسخه مورد نظر از نرم‌افزاری که می‌خواهد را اجرا کند. با این حال، برای اینکه هر نسخه کارایی کافی را داشته باشد، کاربران زیادی باید با هم آن را اجرا کنند. به عبارت دیگر، برای اینکه یک شبکه‌ی قوی داشته باشیم، باید افراد زیادی در آن مشارکت داشته باشند. تنها در این صورت و با استفاده از رای اکثریت است که امکان اجماع به وجود می‌آید.
بنابراین، اگر سوالمان را مجدداً مطرح کنیم که چه کسی بیتکوین را کنترل می‌کند: باید بگوییم رای اکثریت. از آنجایی که تمام nodeها در شبکه یکسان هستند، رای و تصمیم با اکثریت خواهد بود. اگر شما با این تغییر مخالف باشید، آزاد هستید که به سیستم‌های دیگر ملحق شوید و دقیقاً به همین خاطر است که فورک‌های (Fork) زیادی از شبکه‌های مختلف ایجاد می‌شود. در انتها، قوی‌ترین شبکه برنده خواهد بود و به همین خاطر، به نفع کاربران، ماینرها و توسعه‌دهندگان است تا به این توافق احترام بگذارند.
پشتوانه بیتکوین چیست؟
یکی از متداول‌ترین سوالاتی که در مورد بیتکوین برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود، این است که پشتوانه بیتکوین چیست و چرا این ارز دیجیتال ارزشمند است؟ پاسخ به این سوال می‌تواند بسیار مفصل باشد، ولی در ادامه قصد داریم آن را به صورت خلاصه مرور کنیم.
برخلاف ارزهای فیات، بیتکوین هیچ پشتوانه فیزیکی و کامودیتی ندارد. در عوض، بیتکوین ارزش خود را از راه‌های دیگری به دست می‌آورد. از آنجایی که بیتکوین ماهیتی متمرکز ندارد تا یک مرجع ارزش آن را تقویت یا تضعیف کند، برخی اشتباهاً بر این باور هستند که بیتکوین هیچ ارزشی ندارد. البته این موضوع در مورد سایر ارزهای دیجیتال هم صدق می‌کند، چراکه تقریباً هیچ‌کدام از آنها دارای پشتوانه‌های فیزیکی نیستند.
ارزهای دولتی عموماً ثبات و پشتوانه خود را از کنترل بانک‌های مرکزی، حجم نقدینگی و میزان اعتماد و پذیرش مردم به آن دولت به دست می‌آورند. زمانی که این شرایط مهیا شده باشد، از این ارزها برای انجام تراکنش‌های روزانه استفاده خواهد شد.
برای اینکه درک بهتری از شرایط و پشتوانه بیتکوین داشته باشیم، باید توجه کنیم که بیتکوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است. بنابراین، قابل مقایسه با ارزهای حکومتی و فیات نیست. از این حیث، بیتکوین بیشتر به فلزات گران‌بها شباهت دارد. چراکه آنها هم ارزش خود را از نایاب بودن، مهندسی و ساخت خود به دست می‌آورند و ماهیت دولتی و حکومتی ندارند. به عنوان مثال، طلا به خودی خود ارزشمند است و ربطی به کشور و سایر ارزها ندارد. به همین منوال، ارزش بیتکوین هم به خاطر تقاضای اثبات شده و همیشگی برای این ارز دیجیتال، کاربردی بودن، هزینه‌بر بودن تولید این ارز دیجیتال و نایاب و محدود بودن حجم عرضه و نقدینگی آن است.
ویژگی‌های پول | طلا | فیات | رمزارز |
مثلی (قابل تعویض) | زیاد | زیاد | زیاد |
غیرقابل مصرف | زیاد | زیاد | زیاد |
قابلیت حمل | معمولی | زیاد | زیاد |
تحمل‌پذیری | زیاد | معمولی | زیاد |
قابلیت تقسیم شدن | معمولی | معمولی | زیاد |
امنیت | معمولی | معمولی | زیاد |
سهولت تراکنش | کم | زیاد | زیاد |
نادر بودن (عرضه محدود) | معمولی | کم | زیاد |
تمرکز حاکمیتی (ارز دولتی) | کم | زیاد | کم |
غیرمتمرکز | کم | کم | زیاد |
هوشمندی (قابلیت برنامه‌ریزی) | کم | کم | زیاد |
چطور بیتکوین را استخراج کنیم؟
استخراج بیتکوین فرآیند جالبی است. بر اساس این فرآیند، افراد کامپیوترها و توان پردازشی خود را در اختیار شبکه بیتکوین قرار می‌دهند و در ازای آن مقداری پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش از ۲ منبع تامین می‌شود: بخشی از کارمزد تراکنش و مقداری نیز از بیت‌کوینی که توسط شبکه تولید شده و به ماینرها (استخراج‌کنندگان) پاداش داده می‌شود.
بیایید نگاهی دقیق‌تر به این فرآیند داشته باشیم. همان‌طور که گفتیم، شبکه بیتکوین غیرمتمرکز است. یعنی هیچ نهاد و مرجع مرکزی روی آن نظارت ندارد. بنابراین، تراکنش‌ها چطور اعتبارسنجی و تایید می‌شوند؟ تراکنش‌های جعلی چطور شناسایی می‌شوند؟ ماینرها یا همان استخراج‌کنندگان دقیقاً همین کار را انجام می‌دهند. برای اینکه هر تراکنش و بلاک تایید شود، باید یک مسئله ریاضی پیچیده حل شده و نتیجه حاصل پیدا شود. از آنجایی که مسئله‌ها بسیار پیچیده هستند، برای حل آنها نیاز به توان پردازشی بسیار بالایی است. به همین خاطر است که برای استخراج ارزهای دیجیتال به تجهیزات و پردازنده‌های قدرتمند نیاز داریم و مصرف انرژی بسیار بالایی هم دارند. تنها با دسترسی به پاسخ صحیح میتوان بلاک را ثبت کرد. ماینرها در واقع به حل این معما می‌پردازند و پاسخ‌های صحیح را پیدا می‌کنند. هر استخراج‌کننده‌ای که بتواند بلاک را ثبت و به بلاک‌چین اضافه کند، مقداری پاداش از سمت شبکه دریافت می‌کند.
نقش ماینرها در شبکه بسیار پررنگ و حیاتی است. بخش زیادی از امنیت شبکه، تایید تراکنش‌ها، سرعت پردازش، کارمزدها، امکان جعل داده‌ها و … همگی به آنها بستگی دارد.
آیا امکان استخراج بیت کوین با موبایل وجود دارد؟
پاسخ به این سوال کمی دشوار است، چرا که پاسخ هم بله و هم خیر است. به صورت تئوریک، انجام این کار امکان‌پذیر است. اپلیکیشن‌هایی وجود دارند که با استفاده از آنها می‌توانید به استخرهای استخراج ملحق شده و با استفاده از سخت‌افزار تلفن همراه خود شروع به استخراج ارز دیجیتال کنید.
ولی همان‌طور که در بخش‌های قبل مطرح شد، برای استخراج بیتکوین و کمک به حل معادلات شبکه، نیاز به توان پردازش بسیار بالایی داریم که این کار از عهده‌ی تلفن‌های همراه خارج است. استخراج با استفاده از تلفن همراه شاید چندین سال پیش امکان‌پذیر بود، ولی با مرور زمان و با افزایش تعداد ماینرها، معادلات و معماهای شبکه پیچیده‌تر شده و نیاز به پردازش بیشتری پیدا می‌کنند. بنابراین، سخت‌افزارهای تلفن همراه برای این کار مناسب نیستند.
به بیان دیگر، امکان استخراج ارز دیجیتال با استفاده از تلفن همراه وجود دارد، ولی سود شما بسیار ناچیز خواهد بود. شاید پیش خودتان فکر کنید حتی همین درآمد ناچیز هم می‌تواند غنیمت باشد. ولی توصیه می‌کنیم چنین تصمیمی نگیرید، چراکه استفاده مداوم از توان پردازشی تلفن همراه می‌تواند باعث آسیب رسیدن به دستگاه شما شود. بنابراین، استخراج بیت کوین با تلفن همراه شاید در تئوری امکان‌پذیر باشد، ولی در عمل به هیچ عنوان توجیه اقتصادی ندارد.
هالوینگ بیتکوین چیست؟
هالوینگ به رویدادی گفته می‌شود که بر اساس آن میزان پاداش پرداخت شده بابت استخراج هر بلاک‌بیت‌کوین نصف می‌شود. به عبارت دیگر، ماینرها بابت تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها ۵۰ درصد کمتر پاداش دریافت می‌کنند. هالوینگ بیتکوین به نحوی طراحی و برنامه‌ریزی شده است که بعد از اضافه شدن هر ۲۱۰ هزار بلاک به‌صورت خودکار انجام شود. برای پردازش ۲۱۰ هزار بلاک حدوداً ۴ سال زمان نیاز است. بنابراین، تخمین زده می‌شود که هر ۴ سال یک‌مرتبه شاهد هالوینگ باشیم. هالوینگ تا جایی ادامه پیدا می‌کند تا تمام ۲۱ میلیون بیتکوین موجود توسط شبکه ساخته و عرضه شود.
هالوینگ بیتکوین اهمیت زیادی برای معامله‌گران دارد. چراکه تعداد بیتکوینهای ساخته و عرضه شده توسط شبکه را محدود می‌کند. با محدود شدن عرضه، اگر تقاضا همچنان بالا باشد، قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا خواهد کرد. اولین هالوینگ در سال ۲۰۰۹ انجام شده بود و پاداش بلاک در آن زمان ۵۰ بیتکوین بود. جدیدترین هالوینگ در سال ۲۰۲۰ انجام شد و پاداش استخراج هر بلاک به ۶.۲۵ بیتکوین رسید. پیش‌بینی می‌شود که هالوینگ بعدی در سال ۲۰۲۴ انجام شود و پاداش به ۳.۱۲۵ بیتکوین کاهش پیدا کند.
بعد از استخراج کامل بیتکوین چه اتفاقی می‌افتد؟
همان‌طور که می‌دانیم، تعداد کل بیت‌کوین‌ها عددی محدود است و بعد از رسیدن به ۲۱ میلیون بیتکوین دیگر این شبکه هیچ سکه‌ای تولید نخواهد کرد. در حال حاضر، حدود ۱۹.۵ میلیون واحد بیتکوین استخراج شده است و حدود ۱.۵ میلیون بیتکوین همچنان باقی مانده است تا ماینرها طی سال‌های آینده آن را هم استخراج کنند.
بنابراین، عرضه‌ی بیتکوین روزی به اتمام خواهد رسید و هیچ پاداشی برای عرضه به استخراج‌کنندگان (ماینرها) باقی نخواهد ماند. در چنین شرایطی چه اتفاقی می‌افتد؟ ماینرها چه دریافت خواهند کرد؟ آیا استخراج بیتکوین صرفه اقتصادی خواهد داشت؟ در صورتی که ماینرها دست از فعالیت بکشند، چه کسی تراکنش‌ها را پردازش کند؟ این موضوع چه تاثیری روی قیمت بیتکوین می‌تواند داشته باشد؟ این سوالات و بسیاری از سوالات دیگر ممکن است در ذهن شما مطرح شود.
همان‌طور که گفتیم، به‌خاطر رویداد هالوینگ، پاداش استخراج هر بلاک حدوداً هر ۴ سال نصف می‌شود. تاجایی که این پاداش بر اساس ساتوشی (کوچک‌ترین واحد بیتکوین) محاسبه خواهد شد. بالاخره، روزی تمام ۲۱ میلیون واحد بیتکوین عرضه خواهد شد. بر اساس تخمین‌ها، این اتفاق در سال ۲۱۴۰ رخ خواهد داد. در این زمان، هیچ بیتکوین جدیدی صادر نخواهد شد. در این زمان، همچنان تراکنش‌ها انجام خواهد شد و ماینرها نیز بابت انجام تراکنش پاداش دریافت خواهند کرد. ولی پاداش آنها کمتر شده و تنها بخشی از کارمزد به آنها اختصاص پیدا خواهد کرد.
آینده همه چیز بسته به اقتصاد ارزهای دیجیتال و آینده خود بیتکوین خواهد بود. ممکن است تا سال ۲۱۴۰ دیگر بیتکوین اینقدر محبوب نباشد و کسی انگیزه کافی برای استخراج آن را نداشته باشد، چراکه دیگر سودآور نیست. از سوی دیگر، شاید بیتکوین همچنان بسیار محبوب باقی بماند و قیمت آن آنقدر بالا باشد که دریافت بخشی از کارمزد نیز همچنان سود کافی را برای ماینرها به همراه داشته باشد.
آیا بیتکوین قابل ردیابی است؟ آیا دولت‌ها هم می‌توانند معاملات را ردیابی کنند؟
پاسخ کوتاه به این سوال «بله» است. ولی بیایید نگاهی دقیق‌تر به این موضوع داشته باشیم. برای درک بیشتر و بهتر بحث ردیابی تراکنش‌های بیتکوین، باید با ماهیت اصلی ارزهای دیجیتال آشنایی پیدا کنیم. در مرکز و هسته‌ی اصلی ارزهای دیجیتال، فناوری بلاک‌چین قرار گرفته است. شفافیت و عمومی بودن جزو اصلی‌ترین ویژگی‌های فناوری بلاک‌چین است؛ یعنی هرکسی، حتی دولت‌ها، می‌توانند تراکنش‌ها را در بلاک‌چین مشاهده کنند و به آنها دسترسی داشته باشند. حتی خود شما هم می‌توانید تراکنش‌های خودتان را پیگیری کنید؛ وب‌سایت‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارند تا وضعیت تراکنش خودتان را در شبکه پیگیری کنید. ولی بیایید به بحث دولت‌ها برگردیم.
به‌خاطر ماهیت شفاف فناوری بلاک‌چین، دسترسی عمومی به تراکنش‌های بیتکوین هم امکان‌پذیر است. علاوه بر این، سوابق تمامی تراکنش‌های انجام شده در این شبکه برای همیشه در بلاک‌چین بیتکوین ذخیره شده است. بنابراین، دسترسی و بررسی به آنها اصلاً کار دشواری نیست.
ولی آیا به این معنا است که دولت‌ها می‌توانند اشخاص پشت این تراکنش‌ها را هم شناسایی کنند؟ آیا تمام صاحبان و سرمایه‌گذاران بیتکوین قابل شناسایی هستند؟ پاسخ به این سوال کاملاً به خودتان بستگی دارد. قابلیت شناسایی افراد کاملاً بسته به نوع فعالیت‌های آنها در دنیای ارزهای دیجیتال است. فکر می‌کنید چطور؟
اطلاعات هویتی شما در هیچ تراکنشی ثبت نمی‌شود و فقط آدرس کیف پول فرستنده و گیرنده در تراکنش‌ها ثبت خواهد شد. بنابراین، امکان شناسایی مستقیم افراد وجود ندارد. به همین خاطر است که می‌گوییم همه‌چیز بسته به فعالیت‌های شما دارد. کاری که دولت‌ها می‌توانند انجام دهند این است که فعالیت‌های آدرس کیف پول شما را ردیابی کنند. به عنوان مثال، با بررسی تراکنش‌ها متوجه می‌شوند که این آدرس کیف‌پول با یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال مبادله داشته است. سپس به بررسی صرافی می‌پردازند و مثلاً آدرس ایمیل شما را از آنها پیدا می‌کنند. با پیدا کردن آدرس ایمیل، دسترسی به صاحب کیف‌پول دیگر چندان دشوار نخواهد بود! به عنوان مثالی دیگر، شما با آدرس کیف‌پول خودتان از یک وب‌سایت که از بیتکوین هم پشتیبانی می‌کند،خرید اینترنتی انجام می‌دهید. در این حالت، دولت‌ها هویت شما را از طریق این سایت پیدا می‌کنند.
به عبارت دیگر، اطلاعات هویتی شما روی بلاک‌چین قرار نمی‌گیرد و بلاک‌چین‌های مختلف، از جمله بیتکوین، در این زمینه کاملاً امن هستند. ولی دولت‌ها با ردیابی تراکنش‌ها و برقراری ارتباط با آنها، سعی می‌کنند به هویت اصلی شما دست پیدا کنند. بنابراین، اگر کاملاً مراقب فعالیت‌های خودتان باشید و از کیف‌پول‌های امن و صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده کنید و تمامی جوانب را رعایت کنید، همچنان ناشناس باقی می‌مانید.
جمع‌بندی
بیتکوین، اولین رمز ارز دنیا، به خوبی توانسته اعتماد عمومی را جلب کرده و محبوبیت زیادی به دست بیاورد. چشم‌انداز امیدوارکننده ارزهای دیجیتال و به‌خصوص بیتکوین باعث شده خیلی از افراد تصمیم به سرمایه‌گذاری در این حیطه بگیرند. با توجه به جدید و نوظهور بودن مفهوم ارز دیجیتال، سولات زیادی در‌این‌باره برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود. در حال حاضر، اکثر افراد از ماهیت کلی بیتکوین بی‌خبر هستند و سازوکار، دغدغه‌های قانونی، امنیت، مزایا و معایب و… نیز برای آنها ناشناخته است. در این مقاله سعی کردیم برخی از اصلی‌ترین و متداول‌ترین سوالات مطرح شده پیرامون بیتکوین را پاسخ دهیم و سازوکارهای اصلی مرتبط با کارکرد بیتکوین را نیز بررسی کنیم.
دیدگاهتان را بنویسید